top of page
head-607479_1920.jpg

STWARDNIENIE ROZSIANE

cannabis-6921487.jpg

Stwardnienie rozsiane (sclerosis multiplex – SM) to jedna z najczęściej występujących chorób ośrodkowego układu nerwowego. Jej przyczyny nadal pozostają nieznane. Szacuje się, że na świecie jest ponad 230 000 osób cierpiących na SM, w tym około 700 000 w Europie, zaś w Polsce szacuje się liczbę chorych na około 45 000.

Choroba może dotyczyć różnych części ośrodkowego układu nerwowego (OUN), w tym rdzenia kręgowego, pnia mózgu, móżdżku, mózgu i nerwów wzrokowych, ale nerwy obwodowe pozostają niezmienione.

Wiadomo, że objawy SM są spowodowane uszkodzeniem osłonki mielinowej otaczającej włókna nerwowe – proces ten zwany jest demielinizacją. Osłonka mielinowa umożliwia komórkom nerwowym precyzyjne przewodzenie impulsów do mózgi i z powrotem. Jej utrata spowalnia i zakłóca pracę układu nerwowego.

W miejscach, gdzie osłonka mielinowa uległa degradacji, powstają blizny zwane stwardnieniami, po łacinie sclerosis. Stwardnienia występują zwykle w wielu miejscach, schorzeniu nadano nazwę odzwierciedlającą to, co się dzieje w układzie nerwowym: wiele stwardnień – sclerosis multiplex.

Choroba objawia się różnego rodzaju zaburzeniami ze strony układu ruchu, zaburzeniami równowagi, czucia, wzroku, mowy, zaburzeniami urologicznymi, szybkim męczeniem się. Typowym objawem jest trwałe zapalenie nerwu wzrokowego lub przemijające zaburzenie nerwu wzrokowego, które często powoduje niewyraźne widzenie lub krótkotrwałą ślepotę. Inne objawy czuciowe mogą obejmować drętwienie, mrowienie w dłoniach lub stopach, zimny lub palący ból i zawroty głowy. Objawy ruchowe mogą obejmować osłabioną koordynację, brak równowagi, osłabienie, drżenie intencyjne i napięcie spastyczne.

Dotychczasowe tradycyjne metody leczenia obejmują: leczenie immunomodulujące, immunosupersyjne, leczenie progresywnych postaci MS.

Obecnie dostępne terapie, które hamują postęp choroby, wpływają na zapalenia występujące w OUN przez co zmniejszają liczbę rzutów, progresję niepełnosprawności czy liczbę zmian demielinizacyjnych w mózgu to tzw. terapie immunomodulujące.

Leczenie immunomodulujące hamuje postęp choroby; łagodzenie albo niwelowanie objawów towarzyszących chorobie (leczenie objawowe); a także leczenie rzutów choroby. Leczenie to stosuje się przede wszystkim w rzutowo-remisyjnej postaci SM (RR MS – ang. relapsing-remitting multiple sclerosis) a rzadziej w rzutowych postaciach przewlekłych choroby. Nie są one jednak skuteczne w przypadku wtórnie postępującej i pierwotnie postępującej postaci choroby bez rzutów (leki immunomodulujące działają na procesy zapalne występujące w OUN, natomiast w postaciach postępujących wstępują procesy neurodegeneracyjne).

Leczenie rzutu choroby: W rzutowo-remisyjnej postaci do ich łagodzenia stosuje się najczęściej leki zwane kortykosteroidami (popularnie określane jako sterydy), które działają przeciwzapalnie oraz immunosupresyjnie. Kortykosteroidy oddziałują na zapalenie w układzie nerwowym, które powoduje rzut, co p wycofanie się objawów. Jednak nie każdy rzut będzie wymagał podania tego typu leczenia.

Kannabinoidy to substancje czynne, które odpowiadają za większość własności psychoaktywnych konopi indyjskich. Zaliczane są do nich także organiczne związki chemiczne oddziałujące na receptory kannabinoidowe, które mogą znaleźć zastosowanie medyczne w różnych wskazaniach (1). Kannabinoidy są naturalnymi substancjami chemicznymi występującymi w konopiach – zarówno siewnych (Cannabis sativa L.), jak i indyjskich (Cannabis indica).

Układ endokannabinoidowy u człowieka posiada dwa typy receptorów CB1 i CB2. Receptory te wchodzą w interakcję z neuroprzekaźnikami produkowanymi przez nasze ciało, które nazywamy endokannabinoidami. W skład układu endokannabinoidowego wchodzą też enzymy odpowiedzialne za syntezę i rozkład kannabinoidów. Działanie kannabinoidów polega na pobudzaniu dwóch receptorów, receptora kannabinoidowego typu 1 i typu 2 (CB1 i CB2), w obrębie układu endokannabinoidowego, w których znajdują się receptory kannabinoidowe. Obecnie znane są specyficzne receptory dla kannabiniodów klasyfikowane jako CB1 i CB2, które różnią się powinowactwem do różnych substancji czynnych i lokalizacją [2–4]. Zdecydowana większość efektów działania kannabinoidów, wynika z aktywacji CB1, przy czym CB2 odgrywa ważniejszą rolę w funkcjach odpornościowych i zapalnych.

Badania potwierdzają, że stosowanie Marihuany Medycznej w leczeniu SM wykazuje terapeutyczne działanie zarówno objawowe, jak i modyfikujące przebieg choroby, chroniąc komórki układu nerwowego przed demielinizacją. Dane literaturowe dodatkowo wskazują, że Marihuana Medyczna reguluje pracę układu odpornościowego, który odgrywa znaczącą rolę w tempie postępu SM, mogą być stosowane w celu zwiększenia poprawy spastyczności, skurczów, różnych typach bólu (ból głowy, neuropatyczny, w rękach lub nogach, ból pleców, bolesne skurcze) i nerwoból nerwu trójdzielnego i bezsenności u cierpiących na SM pacjentów [5-7].  Stosowanie Marihuany Medycznej poprawia jakości snu oraz pomaga w zaburzeniach psychicznych towarzyszących stwardnieniu rozsianemu, takich jak depresja i niepokój, również reguluje pracę przewodu pokarmowego, eliminuje nudności i zwiększa apetyt.

Należy jednocześni pamiętać, że terapia kannabinoidami (Marihuaną Medyczną) jest częścią leczenia wielodyscyplinarnego, jako terapia wspomagająca i stanowiąca kolejną opcję terapeutyczną dla pacjentów.

Zrzut ekranu 2023-02-8 o 13.33_edited.jp
Produkty z marihuany medycznej są dostępne wyłącznie na receptę wydawaną przez lekarza, który decyduję o zastosowaniu i sposobie prowadzenia terapii.

  1. Bakas, T., van Nieuwenhuijzen, P. S., Devenish, S. O., McGregor, I. S., Arnold, J. C., & Chebib, M. (2017). The direct actions of cannabidiol and 2-arachidonoyl glycerol at GABAAreceptors. Pharmacological research, 119, 358–370.

  2. Maida V, Daeninck PJ.: A user’s guide to cannabinoid therapies in oncology. Curr Oncol. 2016; 23(6): 398–406, doi: 10.3747/co.23.3487, indexed in Pubmed: 28050136.

  3. Schrot RJ, Hubbard JR.: Cannabinoids: Medical implica¬tions. Ann Med. 2016; 48(3): 128–141, doi: 10.3109/ /07853890.2016.1145794, indexed in Pubmed: 26912385.

  4. Young RJ, Nguyen M, Nelson E.: Pain Medicine Springer, Switzerland 2017.

  5. Cannabinoids for treatment of spasticity and other symptoms related to multiple sclerosis (CAMS study): multicenter randomized placebo-controlled trial; Zajicek J, Fox P, Sanders H, Wright D, Vickery J, Nunn A, et al; Lancet. 2003;362(9395):1517–26.

  6. Multiple sclerosis and extract of cannabis: results of the MUSEC trial; Zajicek JP, Hobart JC, Slade A, Barnes D, Mattison PG; J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2012;83(11):1125–32

  7. Cannabinoids for Treatment for MS Symptoms: State of the Evidence; Rice J., Cameron M., Curr Neurol Neurosci Rep (2018) 18:50

bottom of page